Odpoczynek kierowcy to jeden z kluczowych elementów, który zapewnia bezpieczeństwo na drogach oraz odpowiednią efektywność pracy zawodowych kierowców. Przepisy regulujące czas pracy i odpoczynku kierowców mają na celu minimalizowanie ryzyka zmęczenia, które może prowadzić do wypadków drogowych.
Zrozumienie i przestrzeganie tych regulacji jest niezbędne zarówno dla samych kierowców, jak i dla firm transportowych. W artykule omówimy zasady dotyczące dziennych i tygodniowych odpoczynków, wymaganych przerw oraz szczegóły związane z wydłużeniem czasu jazdy.
Dowiesz się, jakie są obowiązki kierowców w zakresie odpoczynku oraz jak prawidłowo planować czas pracy, aby spełnić wymogi prawne i jednocześnie dbać o bezpieczeństwo na drodze.
Dobowy odpoczynek kierowcy - Zasady dziennego odpoczynku kierowcy
Dzienny okres odpoczynku kierowcy to czas, kiedy kierowca nie wykonuje żadnych czynności związanych z pracą. Jeżeli chcesz wiedzieć, jakie zajęcia wliczają się do czasu pracy kierowcy, zachęcamy do zapoznania się z naszym przewodnikiem - tutaj link do art. o czasie pracy kierowców.
Dzienny okres odpoczynku występuje w dwóch wariantach - regularnym i skróconym.
Regularny dzienny odpoczynek kierowcy
Regularny dzienny odpoczynek kierowcy trwa co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku. W tym czasie kierowca nie może wykonywać żadnych obowiązków służbowych.
Co więcej, regularny dzienny odpoczynek kierowcy może odbywać się w kabinie pojazdu, pod warunkiem, że pojazd znajduje się na miejscu postojowym i jest wyposażony w miejsce do spania.
Ponadto, istnieje możliwość rozbicia regularnego dziennego odpoczynku na 2 części. Wówczas, jedna musi wynosić co najmniej 3 godziny, a druga 9 godzin, co odnosi się do minimalnego czasu odpoczynku w przypadku jego skrócenia. Dodajmy, że skrócony odpoczynek jest możliwy tylko w przypadku, gdy przerwy w pracy nie przekraczają określonego limitu w ciągu tygodnia pracy.
Skrócony dzienny odpoczynek kierowcy
Kierowca może odbyć również tzw. skrócony dzienny odpoczynek. Ten nie może jednak wynieść mniej niż 9 godzin nieprzerwanego odpoczynku w cyklu dobowym. Należy jednak podkreślić, że skrócenie dziennego okresu odpoczynku jest możliwe jedynie 3 razy pomiędzy dwoma tygodniowymi okresami odpoczynku.
Ograniczenia dotyczące nocnej pracy kierowców
Planując odpoczynki kierowcy, należy także uwzględnić porę nocną, która jest uregulowana w treści ustawy o czasie pracy kierowców z dnia 16 kwietnia 2004 roku.
Zgodnie z nią, praca kierowca zawodowego w porze nocnej może wynieść 4 godziny w okresie od 00:00 do 07:00, a jeżeli trwa przynajmniej minutę, wówczas maksymalny czas pracy kierowcy tego dnia nie może przekroczyć 10 godzin. Wspomniane 4 godziny w okresie od 00:00 do 07:00 określa przedsiębiorca dowolnie jednak ważne jest aby informacja o ustalonej porze nocnej znalazła się w np. warunkach zatrudnienia lub regulaminie pracy.
Okres odpoczynku dziennego kierowcy na promie
W pracy kierowców zawodowych dochodzi do sytuacji, kiedy muszą dokonać przeprawy promowej lub przejazdu pociągiem cargo, co jest okazją do wykorzystania dziennego okresu odpoczynku. Jednak żeby to było możliwe, należy pamiętać o kilku zasadach.
Jeżeli odpoczynek podczas podróży promem ma być liczony jako regularny odpoczynek dzienny, suma czasu odpoczynku przed wjazdem, czasu spędzonego na promie oraz odpoczynku po zjeździe musi zmieścić się w 24 godzinach, liczonych od momentu rozpoczęcia pracy, a kierowca nie może wtedy wykonywać żadnych obowiązków służbowych.
W związku z powyższym, czas od rozpoczęcia pracy do momentu przybycia do portu nie powinien być dłuższy niż 12 godzin, aby wykonać 11-godzinny odpoczynek. Ponadto, w tym celu kierowca zawodowy powinien mieć możliwość odbycia odpoczynku w kabinie na promie, kuszetce lub koi. Jeżeli tych zabraknie, wówczas czas pobytu na promie jest liczony jako okres gotowości.
Warto również podkreślić, że operacje wjazdu na prom i zjazdu z promu są traktowane na tachografie jako jedna operacja. Co więcej, podczas nich kierowca ma obowiązek wprowadzenia kraju zakończenia jazdy oraz kraju rozpoczęcia jazdy.
Skrócony odpoczynek na promie
Podczas przeprawy promem kierowcy mogą skorzystać ze skróconego odpoczynku, co oznacza, że mogą go rozbić na 2 części: 3-godzinną oraz 9-godzinną. Ponadto, jeżeli sytuacja tego wymaga, kierowcy mogą przerwać jedną z tych dwóch części z racji konieczności wjazdu na prom lub zjazdu z niego, ale operacja ta nie może wynieść więcej niż 1 godzinę. Z kolei przerwanie obu części odpoczynku jest zakazane.
Ponadto, kierowcy mogą odebrać skrócony, przynajmniej 9-godzinny odpoczynek podczas przeprawy promem, jednak tylko w sytuacji, kiedy przeprawa jest dłuższa niż 9 godzin, a czas pobytu na promie mieści się w 24-godzinnym okienku, które rozpoczyna moment rozpoczęcia pracy, a odpoczynek nie jest przerwany wjazdem, ani zjazdem z promu.
Odpoczynek na promie podwójnej obsady
W przypadku podwójnej obsady, odpoczynek kierowców na promie nie musi trwać 11 godzin, tylko 9 godzin.
Tygodniowy odpoczynek kierowcy
W każdym tygodniu pracy kierowcom przysługuje tzw. odpoczynek tygodniowy kierowcy trwający co najmniej 35 godzin odpoczynek. Ten następuje po sześciu 24-godzinnych cyklach pracy.
Podobnie jak w przypadku dziennego okresu odpoczynku, tak i tutaj możemy go podzielić na regularny odpoczynek tygodniowy oraz skrócony odpoczynek tygodniowy.
Ponadto, w przeciągu dwóch tygodni pracy kierowca zawodowy powinien odbyć 2 regularne odpoczynki tygodniowe lub jeden odpoczynek regularny i jeden odpoczynek tygodniowy skrócony.
Regularne tygodniowe okresy odpoczynku
Regularne odpoczynki tygodniowe to okresy odpoczynku trwające co najmniej 45 godzin. Warto dodać, że ten nie może odbywać się w kabinie pojazdu, a za pokrycie kosztów związanych zapewnieniem lokalu z zapleczem sypialny i sanitarnym dla kierowcy jest odpowiedzialny pracodawca.
Skrócone tygodniowe okresy odpoczynku
Odpoczynki tygodniowe skrócone muszą wynieść co najmniej 24 godziny nieprzerwanego odpoczynku. Istnieje możliwość, aby rozpoczęły się one od 11-godzinnego odpoczynku dobowego, a następnie zostały przedłużone o 13 godzin.
Ponadto, odbywając trasę międzynarodową, kierowca zawodowy może skorzystać z maksymalnie dwóch skróconych odpoczynków tygodniowych, jednak musi także odebrać za nie rekompensatę. Jej długość to różnica między czasem odpoczynku skróconego, a regularnym tygodniowym odpoczynkiem i powinna być połączona z innym okresem odpoczynku trwającym co najmniej 9 godzin.
Przerwy, a czas jazdy kierowcy
W przypadku pracy kierowców przerwy są koniecznością, o czym stanowi prawo, a konkretnie ustawy o czasie pracy kierowców. Co więcej, jako przerwę w czasie pracy kierowców należy rozumieć czas, w którym kierowca nie może wykonywać czynności zawodowych i musi być on wykorzystany do odpoczynku.
Wspomniana wyżej ustawa wymaga, aby kierowca zawodowy po 4,5 godzinach jazdy obowiązkowo zastosował 45-minutową przerwę. Tę można podzielić na 15-minutową, które będzie miała miejsce w trakcie 4,5-godzinnego okresu jazdy, oraz przerwę 30-minutową, która nastąpi, kiedy długość czasu jazdy osiągnie ww. limit.
Ponadto, ustawa o czasie pracy kierowców obliguje kierowców do skorzystania z trwającej co najmniej 30-minutowej przerwy po 6 kolejnych godzinach pracy, jeżeli w skali dnia czas ten nie przekracza 9 godzin. Jeżeli natomiast czas pracy wynosi więcej niż 9 godzin, wówczas przerwa musi wynieść co najmniej 45 minut.
Należy jednak podkreślić, że przerwy w czasie pracy kierowców nie mogą być wliczane do odpoczynków.
Przerwy i odpoczynki kierowców zawodowych - podsumowanie
Podsumowując, przestrzeganie przepisów dotyczących odpoczynków i przerw jest kluczowe dla bezpieczeństwa kierowców oraz innych uczestników ruchu drogowego. Dbanie o odpowiednią długość odpoczynków dziennych i tygodniowych, jak również o regularne przerwy w czasie pracy, pozwala na uniknięcie zmęczenia i zapewnia lepszą koncentrację za kierownicą.
Zrozumienie i stosowanie się do wymagań prawnych dotyczących odpoczynków kierowców jest obowiązkiem zarówno samych kierowców, jak i ich pracodawców. Przestrzeganie tych zasad nie tylko minimalizuje ryzyko wypadków, ale także pomaga uniknąć kar związanych z nieprzestrzeganiem regulacji. W związku z tym, warto na bieżąco monitorować zmiany w przepisach oraz inwestować w odpowiednie systemy, które ułatwią kontrolowanie czasu pracy i odpoczynku w firmach transportowych.
O ile nie wskazano inaczej - treści umieszczone na Evotax.pl są rozpowszechniane na licencji CC BY-NC-ND 4.0 DEED. Rozpowszechniane treści nie mogą być traktowane jako profesjonalne porady prawne lub konsultacje.